Onderwijs

Een nieuwe generatie van moeilijke kinderen?

Het aantal kinderen in Nederland met een officiële diagnose voor een psychiatrische stoornis is in de laatste jaren explosief gestegen[1]. Denk aan diagnoses voor ADHD, PDD-NOS, Anti-Sociaal, Manisch-depressief, ADD, Borderline, Bipolair en nog vele andere stoornissen.

• De vraag is: Zegt dat iets over onze kinderen of over onze maatschappij?

Betekent het dat onze kinderen moeilijker geworden zijn? Of dat zij het in deze tijd en maatschappij moeilijker hebben om tot hun recht te komen en goed te kunnen participeren? De vraag is dan; is dat erg, hoe komt dat en wat kunnen wij als school, leerkracht of docent daar aan doen?

Is het passend onderwijs wel passend?

Binnen het onderwijs is de invoering van de Wet Passend Onderwijs per 1 augustus 2014 de belangrijkste ontwikkeling. Laten we eens kritisch kijken naar deze ontwikkeling waarbij een psychiatrische diagnose niet meer noodzakelijk is om op school meer (financiële) ondersteuning te krijgen voor een kind. Volgens de nieuwe wet zijn scholen voortaan namelijk verplicht een geschikte onderwijsplek te vinden voor al hun ‘zorgleerlingen’ (Wordt dat het nieuwe label?).

Kinderen moeten de kans krijgen zoveel mogelijk regulier onderwijs te volgen, zodat er ook minder een beroep gedaan wordt op het speciaal onderwijs. Zo kunnen kinderen optimaal meedoen in de samenleving en zijn de leerlingen beter voorbereid op een vervolgopleiding. Door het geld niet meer te verbinden aan een diagnose kan de ondersteuning flexibeler worden georganiseerd, meent het Ministerie van OC en W.

Het leerlinggebonden budget verdwijnt, het geld gaat voortaan rechtstreeks naar één van de 150 regionale samenwerkingsverbanden van tientallen reguliere en speciale scholen. Zij moeten ervoor zorgen dat alle leerlingen geschikt onderwijs krijgen.  Daarbij zouden zij meer kunnen uitgaan van de onderwijsbehoefte van ieder kind en niet meer vanuit de stoornis van een kind.

Maar….

Zorgt de Wet Passend Onderwijs er wel voor dat wij in het onderwijs minder kinderen zullen ‘labelen’, omdat we geen psychiatrische diagnose meer nodig hebben om in aanmerking te komen voor meer financiële ondersteuning?

Gaan wij dan voortaan automatisch uit van de unieke eigenschappen van ieder kind en van de bijpassende onderwijsbehoefte, zonder hen eerst van een ‘label’ te voorzien?

Passen wij ook ons taalgebruik daar op aan? Hebben wij het over ‘zorgleerlingen’ of over kinderen met bepaalde eigenschappen in bepaalde situaties?

• Zien we ‘zorgleerlingen’ dan niet als ‘last’, maar als normale kinderen met unieke talenten?

Zoals de poster van CNV Onderwijs over het Passend Onderwijs laat zien, zijn wij er in het Nederlandse onderwijs nog niet klaar voor. Het maakt nog heel duidelijk onderscheid tussen ‘normale’ leerlingen en kinderen met specifieke eigenschappen, namelijk de ontwikkelingsperspectieven, druktemakers, slimmerik en ringleiding.

Klik hier voor een kritische blik op het Passend Onderwijs door Aleid Schipper en Cees de Wit van de KPC Groep, 26 februari 2014, Kwartetten met kinderen? Over echt passend onderwijs…

Wat kunnen wij als school, leerkracht of docent doen?

Het is niet eenvoudig om uit te gaan van een diversiteit aan eigenschappen en gedragingen van kinderen, zeker niet als je wordt afgerekend op het aantal kinderen dat in bepaalde tijd bepaalde competenties beheerst.

De meerderheid van de kinderen wordt als snel gezien als de norm, dat zijn de ‘normale’ kinderen. Maar kinderen die in speciale situaties ander gedrag vertonen zijn niet minder ‘normaal’,  slechts anders.

Wij reiken graag een aantal stellingen en adviezen aan die bijdragen aan ons collectieve bewustzijn op het gebied van het labelen van kinderen.

[1] http://www.gezondheidsraad.nl/nl/taak-werkwijze/werkterrein/optimale-gezondheidszorg/participatie-van-jongeren-met-psychische