Adviezen aan het onderwijs

Hieronder vindt u een aantal stellingen en adviezen waarmee wij beogen scholen, leerkrachten en docenten  te ondersteunen bij het helpen van kinderen die problemen ervaren in de interactie met hun omgevingen zoals school, vrienden of binnen het gezin.

Algemeen

Besef dat onze maatschappij gebaat is bij een grote diversiteit van mensen met veel verschillende unieke eigenschappen, talenten en temperamenten. Kijk dus naar de talenten van kinderen, minder naar de tekortkomingen. Het gaat erom dat ieder kind straks volwaardig tot zijn of haar recht komt in deze maatschappij.

Zorg dat er op school deskundigheid wordt uitgebouwd over het stimuleren van participatie in de samenleving en het wegwerken van achterstellings- en uitsluitingsmechanismen voor alle kinderen.

Besef dat karakter of temperament hebben, iets anders is dan gestoord zijn.

Schenk op school aandacht aan de charme en noodzaak van diversiteit van mensen en aan teamwork waarbij ieder kind tot zijn of haar recht komt.

Zorg voor inclusief onderwijs dat tegemoet komt aan de zorgen en leerbehoeften van alle kinderen.

Besef dat er een samenhang is tussen psychiatrische labels en sociale problemen. Scheidingen en financiële problemen in het gezin komen 50% meer voor bij ADHD kinderen; ernstige ziekten komen in hun gezin 75% keer meer voor; psychiatrische problemen bij een ouder 100% keer meer en gerechtelijke problemen komen 200% keer meer voor[1].

Oplossingen voor belemmeringen

Kijk meer naar het oplossen van problemen en de belemmeringen die kinderen ervaren, dan naar het bepalen of een kind een bepaalde stoornis heeft of niet.

Kijk naar collectieve en minder naar individuele oplossingen. Wat kunnen wij gezamenlijk doen om de problemen waar bepaalde kinderen mee worstelen op te lossen? In het gezin en op school?

Ben bereid om naar je zelf als opvoeder te kijken. Wat verwacht en eis je van een kind? Zegt dat ook iets over jou? Waarom vind je zijn gedrag ‘storend’ en ‘afwijkend’? Zet de bril van de ‘stoornis’ eens af en kijk eens op een andere manier naar het kind.

Besteed in de lerarenopleiding meer aandacht aan het omgaan met kinderen, ook met kinderen die afwijken van de norm.

Mediagedrag

Let op het mediagedrag van kinderen. Het kan zowel somatische als psychische problemen veroorzaken. Het kan tegelijkertijd ook een oorzaak zijn van onderliggende problemen waarmee het kind kampt. Digitaal pesten is bijvoorbeeld onzichtbaar voor opvoeders, maar de gevolgen moeten niet worden onderschat.

Diagnose of geen diagnose

Bedenk dat een diagnose een kind altijd verder moet helpen. De diagnose mag geen nieuwe belemmeringen opwerpen. Het ‘label’ zou geen onderdeel mogen worden van de identiteit van het kind.

Probeer een kind eerst van uit de eerste lijn hulpverlening te helpen, zonder een psychiatrische diagnose te stellen. Pas als dat niet voldoende helpt ga dan door naar de tweede lijn van de psychiatrie.

Stel als school niet te snel zelf een diagnose via Internet testjes, maar vraag om een zorgvuldige evaluatie bij de specialisten. Vraag zelfs om een second opinion bij twijfel.

Wanneer een ouder bij je komt met een zelf gestelde diagnose, neem deze niet over, maar besef dat de boodschap van die ouders is dat zij hulp en ondersteuning zoeken.

Besef dat een stellen van een diagnose niet eenvoudig is, ook niet voor professionals, en altijd een contextuele aanpak verdient. De professional moet een ‘onderzoeker’ zijn die het kind en diens omgeving betrekken bij het bestuderen van de problemen die zich voordoen.

SIBS betekent: Speciaal in Bepaalde Situaties. Zie de betrekkelijkheid van diagnoses en labels. Ook kinderen kunnen veranderen, net als omgevingen, situaties en fasen.

Het recht op informatie en inspraak van kinderen tijdens de diagnosestelling of behandeling door een arts moet een grotere bekendheid krijgen. Juridisch zijn kinderen niet handelingsbekwaam, maar dat wil niet zeggen dat zij geen rechten hebben. De wet op de patiënten rechten expliceert recht op begrijpbare informatie, recht op meningsuiting, respect voor hun mening en recht op inbreng in alle beslissingsprocessen die voor hen van belang zijn.

Een diagnosestelling moet het resultaat zijn van een dialoog en mag geen eindpunt zijn.

Medicijnen of geen medicijnen

Wanneer een kind medicatie krijgt, betekent dat niet dat de contextuele begeleiding niet meer nodig is.