Stellingen en adviezen voor de wetenschap

Hieronder vindt u eerst een aantal stellingen uit het boek Betere Mensen. Over gezondheid als keuze en koopwaar. Amsterdam: Augustus, 2014 van Prof. dr. Trudy Dehue van de Rijksuniversiteit Groningen ter inspiratie voor onderzoekers en wetenschappers.

Toeliching op dit boek

Leken ons brein en onze genen voorheen allesbepalend, momenteel leren we dat een mens zijn biologie zelf kan en moet reguleren. Lag er tot voor kort nog veel nadruk op de erkenning van psychische stoornissen, nu maken we een wending naar een ‘leefstijlpolitiek’ die de preventie van afwijkingen als een individuele verantwoordelijkheid ziet. Trudy Dehue doorgrondt deze ontwikkelingen met wetenschapssociologische blik. De wetenschap van adhd bij volwassenen en het ontwerp van nieuwe hersentechnologie dienen als illustratie om de noodzaak te laten zien van financieel onafhankelijk onderzoek, dat bovendien niet alleen op technologische vooruitgang is gericht.

• Geïnspireerd door het liberalisme van John Stuart Mill pleit 'Betere Mensen' voor het behoud van variatie in typen wetenschap, omwille van het behoud van variatie in typen mensen. 

Enkele stellingen uit Betere Mensen:

• Er rust een nog sterker stigma op afwijken dan op stoornissen, want anders hoefden niet zoveel afwijkingen een stoornis te heten.
  
  
• Het huidige verwijt van ‘medicalisering’ legt de verantwoordelijkheid voor de stijgende zorgkosten bij de medische sector, maar een bestel dat zelf de hand aan de open kraan houdt, moet de dweilploeg niet beschuldigen van de wateroverlast.
  
  
• Harde wetenschap bestaat niet: tellen, meten, scannen en rekenen kunnen van groot belang zijn, maar ze zijn onvermijdelijk ingebed in ontwerpen, indelen, beslissen en interpreteren - die wetenschappelijk onderzoek het meest moeilijk en bijzonder maken.
  
  
• De vooruitgang die wetenschap boekt, is geen vooruitgang op een pad dat tevoren klaar lag, maar op een pad dat wetenschapsbeoefenaren verkiezen uit te hakken.

Adviezen

Besef dat onze maatschappij gebaat is bij een grote diversiteit van mensen met veel verschillende unieke eigenschappen, talenten en temperamenten. Kijk dus naar de talenten van kinderen, minder naar de tekortkomingen. Het gaat erom dat ieder kind straks volwaardig tot zijn of haar recht komt in deze maatschappij.

Werk op het gebied van onderzoek samen met andere wetenschappelijke disciplines, die diverse andere inzichten kunnen bieden op het thema. Daardoor ontstaat een breder en diverser beeld op wetenschappelijke onderwerpen.

Besef dat er een samenhang is tussen psychiatrische labels en sociale problemen. Zo komen scheidingen en financiële problemen in het gezin 50% meer voor bij ADHD kinderen; ernstige ziekten komen in hun gezin 75% keer meer voor; psychiatrische problemen bij een ouder 100% keer meer en gerechtelijke problemen komen 200% keer meer voor[1].

Mediagedrag

Let op het mediagedrag van kinderen. Het kan zowel somatische als psychische problemen veroorzaken. Het kan tegelijkertijd ook een oorzaak zijn van onderliggende problemen waarmee het kind kampt. Digitaal pesten is bijvoorbeeld onzichtbaar voor opvoeders, maar de gevolgen moeten niet worden onderschat.

Diagnose of geen diagnose

Bedenk dat een diagnose een kind altijd verder moet helpen. De diagnose mag geen nieuwe belemmeringen opwerpen. Het ‘label’ zou geen onderdeel mogen worden van de identiteit van het kind.

SIBS betekent: Speciaal in Bepaalde Situaties. Zie de betrekkelijkheid van diagnoses en labels. Ook kinderen kunnen veranderen, net als omgevingen, situaties en fasen.

Een diagnosestelling moet het resultaat zijn van een dialoog en mag geen eindpunt zijn.

Medicijnen of geen medicijnen

Wanneer een kind medicatie krijgt, betekent dat niet dat de contextuele begeleiding niet meer nodig is.

Demedicaliseren moet geen doel op zich zijn en het mag zeker niet veroorzaken dat we de kennis die we nodig hebben om een goede diagnose te kunnen stellen daarmee naar de achterkant van het proces verschuift, naar de dure specialisten. We hebben aan de voorkant, bij de zorgverleners, bredere expertise nodig dan we nu gaan inzetten volgens de nieuwe Jeugdwet.